Berlin. Pomnik Sinti i Romów. Zagłada Sinti i Romów. Pomnik pomordowanych Cyganów.

Tuż obok historycznego budynku Bundestagu (Reichstagu), po drugiej stronie ulicy w parku znajduje się niezwykły pomnik upamiętniających pomordowanych w czasie hitlerowskich rządów Sinti i Romów. Sinti jest grupą etniczna pokrewną Romom i wspólnie z nimi określana, jako Cyganie.

Pomnik znajdujący się w otoczeniu drzew jest sadzawką, na środku, której znajduje się trójkątny (znak obozowy) kamień. Codziennie o tej samej porze kamień znika z pola widzenia i pojawia się ze świeżym kwiatem. W momencie znikania kamienia, słychać wysoki dźwięk skrzypiec.

Kulisty kształt sadzawki jest symboliczny, odnosi się do kształtu koła wozu cygańskiego, a także kręgu, w którym zbierają się ludzie. Dno sadzawki wyłożono czarnym kamieniem, w ten sposób powstała ciemna otchłań. Na kamiennym obramowaniu wyryto fragment wiersza Santino Spinellego, włoskiego Roma, mówiący o ciemnych oczach, zimnych wargach, milczeniu, zdruzgotanym sercu, odejściu bez słowa, bez łzy. Na płytach wokół sadzawki umieszczono nazwy miejsc związanych z zagładą Cyganów. W pobliżu też znajdują się tablice z opisem historii zagłady Sindi i Romów.

Pomnik został zaprojektowany przez izraelskiego artystę Daniego Karavana i otwarty w 2012 r., po blisko 20 latach starań i pertraktacji.

fot. PJ

Zagłada Romów i Sinti

Od czasów przejęcia rządów w Niemczech przez nazistów do końca II wojny światowej faszyści wymordowali około 0,5 mln Cyganów: mężczyzn, kobiet i dzieci.

Prześladowania zaczęły się już w 1933 r. od zamykania Cyganów w obozach i przymusowej sterylizacji. Izolowano ich w obozie m.in. w czasie Olimpiady w Berlinie w 1936 r. W tym samym roku naziści zaliczyli Cyganów, podobnie jak Żydów do rasy najniższej, która powinna być całkowicie eksterminowana. Dwa lata później ponad 2 tys. Cyganów z Niemiec i Austrii trafiło do obozów koncentracyjnych.

Masowy terror rozpoczął się w chwilą wybuchu II wojny światowej. W 1940 r. Sinti i Romów umieszczano w gettach oznaczając ich symbolem Z (Zigeuner). Hitlerowski terror wobec Cyganów rozszerzał się wraz z marszem niemieckiej armii na Wschód, po ataku na ZSRR. W 1942 r. ruszyły transporty do obozów koncentracyjnych w Austrii a także do łódzkiego getta. W grudniu tego roku rozpoczęły się deportacje Cyganów do obozu zagłady w Oświęcimiu.

W połowie maja 1944 r. przy życiu pozostawało jeszcze około 6 tys. cygańskich więźniów, połowę z nich wykorzystano do morderczej pracy w innych obozach, natomiast kobiety, dzieci, osoby starsze zagazowano w nocy z 2 na 3 sierpnia.

Na Temat Berlina - nowe wydanie

Dostępne jest już grudniowe  wydanie miesięcznika Na Temat Berlina. Do nabycia w salonach Ruch, Empik i Empik.com, Kolporter cena 4,90 zł. 

Tematem wiodącym jest Berlin alternatywny.

Co się będzie działo w Berlinie w grudniu? - kalendarium najważniejszych imprez.

Jarmarki adwentowe w Berlinie.

Wiadomości z Berlina.

Praktyczny informator -  komunikacja miejska, bilety